Temel İlk Yardım Bilgileri

[XANTHE]

Havale:
Adalelerin kontrol edilemeyen kasılmalarıdır. Sinir merkezindeki tahriş
sonucu beyinde gerçekleşen elektriksel boşalmalardır.

Havalenin Nedenleri
· Beyinde yaralanma,
· Beyinde enfeksiyon,
· Yüksek ateş,
· Bazı hastalıklar (Sara).

Ateş nedenli havale herhangi bir hastalık sonucu vücut sıcaklığının
38 C°’ nin üzerine çıkmasıyla oluşur.

Genellikle 6 ay ve 6 yaş arasındaki çocuklarda rastlanır. İlk yardım olarak;
· Öncelikle hasta ılık suyla ıslatılmış havlu yada çarşafa sarılır.
· Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında küvete sokulur, duş alması sağlanır.
· Ateş düşmezse tıbbi yardım istenir.

Sara krizi
· Hastada var olmayan koku alma, adale kasılması vb. ön haberci denilen belirtiler görülebilir.
· Bazen hasta bağırır, şiddetli ve ani bir şekilde bilincini kaybederek yığılır.
· Yoğun ve genel adale kasılması görülür. 10 - 20 sn kadar nefesi kesilir.
· Dudaklarda ve yüzde morarma gözlenir.
· Ardından kısa ve genel adale kasılması, sesli nefes alma, aşırı tükürük salgılanması, altına kaçırma görülebilir.
· Hasta dilini ısırabilir başını yere çarpıp yaralayabilir.
· Aşırı kontrolsüz hareketler gözlenebilir.
· Son aşamada hasta uyanır, şaşkındır, nerede olduğundan habersiz, uykulu hali vardır.

Sara krizinde ilk yardım
· Olayla ilgili güvenlik önlemleri alınır.
· Kriz kendi sürecinebırakılır.
· Hasta bağlanmaya çalışılmaz.
· Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz.
· Yabancı herhangi bir madde kullanılmaz ( soğan, kolonya vb. ).
· Hastanın kendini yaralamamasına dikkat edilir.
· Etraftaki zarar verebilecek malzemeler uzaklaştırılır.
· Sıkan giysiler gevşetilir.
· Kusma karşısında tetikte olunmalıdır.
· Düşme sonucu yaralanma varsa ilgilenilir.
· Tıbbi yardım istenir(112).

Kan şekeri düşüklüğü;
Herhangi bir nedene bağlı olarak vücutta kan şekeri eksildiği zaman ortaya çıkan durumdur.

Kan şekeri düşüklüğü nedenleri;
· Şeker hastalığına bağlı.
· Uzun süren egzersizler sonrası.
· Uzun süre aç kalma sonrası.
· Mide - bağırsak ameliyatı olmuş kişilerde yemek sonrası.

Ani kan şekeri düşme belirtileri;
Kan şekeri düşmüş kişide; terleme, hızlı nabız, titreme, yorgunluk,
bulantı,aniden acıkma hissi görülür.

Kan şekeri yavaş yavaş ve uzun sürede düşerse kişide;
· Baş ağrısı,
· Konuşma güçlüğü,
· Görme bozukluğu,
· Uyuşukluk,
· Kafa karışıklığı,
· Şuur kaybı görülür.

Kan şekeri düşüklüğünde ilk yardım
· Hastanın genel durumu değerlendirilir.
· Bilinci yerindeyse; şekerli su verilir.
· Belirtiler 15 - 20 dakikada geçmiyorsa sağlık kuruluşuna başvurulur.
· Bilinci kapalı ise; Koma pozisyonu verilerek yardım çağrılır.
Kan şekeri düşük yada yüksek olsa da 2 kesme şekerinin alınması hayat kurtarıcı olabilir.

[XANTHE]

HIV/AIDS Epidemiyolojisi

HIV/AIDS ilk defa 1981 yılında ABD’de bir grup homoseksüel (eşcinsel) erkekte ender olarak rastlanan PCP ve Kaposi sarkomu vakalarının kendisini göstermesiyle tıp camiasında o zamana kadar görülmemiş bir hastalık olduğu belirlenmiştir.

İlerleyen yıllarda vaka sayılarının artması ve homoseksüel kişilerin biseksüel kişilerle birlikte
olmaları onların da kadınlarla birlikte olması AIDS’in homoseksüel hastalığı olmadığını herkese
bulaşabileceğini göstermiştir. Tıp dünyası yapılan araştırmalar sonucu AIDS hastalığını
tanımlamıştır.

AIDS; Hastalığın adı
HIV; Hastalığa etken olan virüsün adı

Acquired=Kazanılmış Human=İnsan
Immune=Bağışıklık Immunodeficiency=Bağışık yetmezliği
Deficiency=Yetmezlik Virus=Virüsü
Syndrome=Sendromu


HIV/AIDS’in Tarihçesi

1981 ABD’de genç, homoseksüel erkeklerde Kaposi sarkomu ve Pneumocytisis carinii jiroveci (PCP) pnömonisi tespiti
1982 Hastalığa “AIDS” adının verilmesi
1983 HIV-1 saptanması
1984 Antikor testlerinin geliştirilmesi
1985 HIV-2 saptanması
1987 Tedavisinde kullanılan Zidovudin ilacının ruhsatlandırılması

HIV/AIDS Nasıl Bulaşır?

1- Cinsel Yolla ( %55-60 );
Korunmasız olarak yapılan (kondom, prezervatif kullanmaksızın) her türlü vaginal, oral ve
anal cinsel temas ile,
2- Kan yoluyla ( %5-10 );
Kan,organ ve doku nakli,kan temas etmiş delici, kesici aletler,ortak şırınga kullanımı
3- Anneden bebeğe ( %20-30 );
Gebelikte, doğumda ve doğum sonrası anne sütü emzirme ile.

HIV/AIDS Nasıl Bulaşmaz?

· Sarılmakla, dokunmakla, öpmekle, okşamayla, el sıkışmakla,
· Aynı çatal, bıçak, kaşık, bardak, tabak, havlu kullanmakla,
· Öksürme, aksırma, nefes, gözyaşı, tükürük ve ter ile,
· Sinek, sivrisinek, böcek sokmaları ve hayvan ısırıkları ile,
· Aynı yüzme havuzu, duş, hamam, sauna, tuvalet kullanmakla,
· Aynı ev, okul, işyeri, tiyatro, sinema, otobüste ve odada bulunmakla,
· Aynı telefonu kullanma ve sigara paylaşmakla,
· Evcil hayvanlarla aynı ortamda bulunmakla AIDS BULAŞMAZ.

HIV/AIDS vakalarının yaygınlaşmasıyla nedeniyle, insanlar ilk yardım uygulamaları sırasında hastalığın kendilerine bulaşmasından endişe etmektedir. İlk yardım uygulamalarında, lastik eldiven giyilmesi, vb. hijyenik uygun önlemlerin alınması bulaşma riskini önemli ölçüde azaltacaktır.

HIV/AIDS’ten Korunma Önlemleri

Cinsel temas ile bulaşdan korunma
· Toplum bireylerine “Üreme Sağlığı ve GÜVENLİ CİNSEL YAŞAM” Eğitimi verilmesi
· Erkekler için kondom ( prezervatif, kaput, kılıf ) kullanımı,
· Kadınlar için Kadın Kondomu kullanımının sağlanması, eğitimi ve yaygınlaştırılması,
· Tek eşliliğe riayet etme,
· Cinsel temasla bulaşan diğer enfeksiyonlar hakkında bilgi, tanı ve tedaviye erken dönemde başlama,
· Cinsel yaşama HAYIR diyebilme becerisi kazanma,

Kan ve kan ürünlerinden bulaştan korunma
· Riskli davranışta bulunan kişilerin kan bağışlamaması ( Pencere dönemi ),
· Kendimize ya da herhangi bir kişi için ihtiyaç duyulan kan ve kan ürünlerine gerekli testlerin uygulanmış olması,
· Ototransfüzyon ( Kişinin kendi kanının kendisine kullanılması üzere vermesi. ),
· Güvenli kan için güvenli kan bağışçılarının sağlanması ve eğitim,
· Damar içi uyuşturucu madde kullanma alışkanlığı olanlar; uyuşturucuya HAYIR diyebilme, reddetme ve ortak şırınga paylaşmama,
· Sağlık personeline bulaştan korunmada evrensel önlemlerin uygulanması,
· Kesici, delici aletlerin kullanımında koruyucu önlemlerin titizlikle uygulanması.

III. Anneden bebeğe bulaşın önlenmesi
· Gebeliğin önlenmesi
· Doktor gözetiminde, tedavi destekli gebelik ve doğum
· Emzirmeme

Güvenli bir ilk yardım uygulaması için;
· İlk yardım uygulamasına başlamadan önce imkânınız varsa eldiven, yoksa poşet giyiniz.
· Ellerinizi ilk yardım uygulamasından sonra bol su ve sabunla yıkayınız.
· Elinizde açık yara varsa vücut sıvıları ile temas etmemeye çalışınız.
· Yaralı kişinin yakınındaki cam kırıkları v.b maddelere dokunurken çok dikkatli olunuz.
· Derideki kesici ve delici yaraları mutlaka temiz bir bezle kapatınız.
· Kanamalı ve açık yarası olan kişilerle direkt temasta bulunmayınız.
· Suni solunum sırasında kullanılabilecek maske v.b malzemeyi bulundurunuz ve kullanmayı öğreniniz.
· Kendinizi koruyunuz unutmayın ki hasta olan kişiden alınan mikroplar ömür boyu kalıcı hastalık haline dönüşebilir.

[XANTHE]

Psikolojik ilk yardım

Herhangi bir kaza, ani hastalık veya afet durumunun kişilerin üzerinde yarattığı olumsuz etkileri en aza indirgemek ve onların güçlüklerle baş edebilme ve normal yaşamlarını sürdürülebilmelerini sağlamak için; bireylerin, ailelerin ve toplumun psikolojik ve sosyal anlamda güçlendirilmesini amaçlayan müdahalelerdir.

· Her şeyden önce duygudaşlık (empti) kurun.
· Hasta ya da yaralıya kendinizi tanıtın ve ilk yardım uygulamaları için izin alın.
· Hasta ya da yaralı ile göz teması kurun ve yumuşak ve sıcak bir konuşma yapın.
· Hasta ya da yaralıya duygusal destek verin.
· Hasta ya da yaralıya önyargılı olmadan arkadaşça yaklaşın.
· Hasta ya da yaralıya dikkatli bir şekilde olayın ne olduğunu ve ne olacağını açıklayın.
· Ondan işbirliği desteği isteyin.
· Hasta ya da yaralıyı dinleyin ve sempatik olun.
· Eğer gerekliyse pratik bilgilerle yardım desteği verin.
. Hasta ya da yaralıya sağlık görevlileri olay yerine gelinceye kadar ağızdan yiyecek ya da içecek vermeyin.

[XANTHE]

Acil Durum Telefon Numaraları112 Acil Yardım
110 İtfaiye
156 Jandarma
155 Polis
154 Trafik
114 Zehir Danışma

[XANTHE]

İLK YARDIM ÇANTASI

İlk yardım uygulamaları için, evde, okulda, iş yerinde, arabalarda, fabrikada, havaalanında, tren istasyonlarında ve diğer tüm aklımıza gelebilecek her yerde ilk yardım çantası bulundurulması gerekmektedir.

İlk yardım çantası direkt bir ısı kaynağından ve çocukların erişebileceği yerden uzak, ne çok nemli ne de kuru bir yerde tutulmalıdır. Mutfak ya da banyo ilk yardım çantasının bulundurulması için uygun bir ortam değildir.

Evde yaşayanların ilk yardım çantasının nerede olduğunu bilmeleri gerekir. Kullanılan malzemelerin sayılarını yeniden tamamlamak ve yerine koymak çok önemlidir. Son kullanma tarihi olan ve tüketilen malzemeleri yenilenmeli ve temiz bir şekilde muhafaza edilmelidir.

İLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER

Malzemenin adı Miktar1.Suni solunum maskesi1 Adet2.Büyük sargı bezi (10 cmX3-5 cm)2 Adet3.Steril hidrofil gaz bezi (10x10 cm 50 lik) 1 Kutu4.Üçgen sargı bezi3 Adet5.Hidrofil pamuk (70 gr)1 Paket6.Flaster1 Adet7.Çengelli iğne 10 Adet8.Makas1 Adet9.Elastik bandaj (6-8 cm enli)1 Adet10.Yara bandı10 Adet11.Tıbbi eldiven2 Çift12.Açık renk plastik örtü1 Adet13.Not defteri1 Adet14.Kurşun kalem1 Adet15.İlk yardım el kitabı 1 Adet16.El feneri1 Adet17.Düdük 1 Adet18.Cımbız1 Adet19.Malzeme listesi1 Adet20.Alüminyum yanık örtüsü 1 Adet